Enerji depolama yatırımları için uzun zamandır beklenen yasal düzenlemeler yürürlüğe girdi.

Resmî Gazete’nin 19 Kasım 2022 tarihli sayısında yayımlanan altı ayrı yönetmelik ile on bir ayrı Kurul Kararı ile enerji depolama yatırım süreçlerine yönelik yasal çerçeve oluşturuldu.^{[1] [2] [3]}

Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde yapılan değişiklik ile rüzgar ve güneş enerjisi yatırımları için elektrik depolama yatırım taahhüdü karşılığında yarışmasız lisans hakkı verilmesine yönelik şartlar belirlendi.^[4]

Buna göre enerji yatırımcıları, üst sınırı 250 MWe olacak şekilde enerji depolama yatırımı taahhüdü karşılığında rüzgâr enerjisi için asgari 20 MWe, güneş enerjisi için ise asgari 10 MWe kurulu güç için elektrik üretim lisansı başvurusu yapabilecek.

Düzenlemeye göre inşa edilecek elektrik depolama ünitelerinin başvuruya konu santral sahası içinde yer alması gerekecek, ayrıca talep edilen mekanik kurulu güç, elektriksel kurulu gücün iki katını aşamayacak.

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ), Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından alınan ve değerlendirilen başvurular için kurum tarafından kendisine gönderilmesinin ardından bölgesel kapasitelere ulaşıncaya kadar bağlantı görüşü verecek.

Bununla birlikte bu görüşler, TEİAŞ’ın 5 ve 10 yıllık Kapasite Projeksiyonları kapsamında verilmiş kabul edilmeyecek.^[5]

Rüzgar ve güneş enerjisine dayalı bu projeler, ölçüm şartından da muaf olacak.

Daha önce 250 MW ve altı güce sahip projeler için verilen olumlu görüşler olduğu gibi geçerli olacak iken, 250 MW üstü için verilen projeler için ise 250 MW’ın üstündeki gücün yarısının 250 MW’lık sınıra eklenmesi ile belirlenecek. Verilecek hak ise her halükarda 500 MW ile sınırlı olacak.

Müstakil lisanslar için üç aylık süre

Bununla birlikte halihazırda müstakil elektrik üretim lisansı olan tüzel kişiler, üç aylık süre içerisinde bu lisanslarını tedarik lisansına çevirebilecekler.

Yönetmeliğe göre düzenleme yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, mevcut elektrik üretim lisanslarına bağlı olarak daha önce müstakil elektrik depolama tesisi derç edilmesi için uygun görüş almış tüzel kişiler, üç ay içerisinde ön lisans başvurusunda bulunurlarsa sahip oldukları bu bağlantı görüşleri ön lisans başvuruları için geçerli kabul edilebilecek.

Lisanssız santrallere de kurulabilecek

Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik ile de lisanssız elektrik üretim tesislerine de depolama yatırımı yapma hakkı tanındı.^[5]

Bununla birlikte bu yatırımların Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nin 37’inci maddesinin 6’ıncı fıkrasında belirtilen “elektrik üretim tesisi ve bağlantı ekipmanında kullanılan malzemeler; ilgili mevzuat ve standartlara göre imal edilmiş, garanti kapsamında ve son beş yıl içerisinde üretilmiş olmalıdır” şartına uygun olması gerekecek.

YEKDEM’den yararlanacaklar

İnşa edilecek bu rüzgâr ve güneş enerjisi santrallerinde üretilecek ve depolama ünitelerinde saklanan elektrik enerjisinin satışı da YEKDEM kapsamında değerlendirilecek ve desteklenecek.^[6]

Depolamalı elektrik üretim tesislerinin sisteme veriş miktarları uzlaştırma hesaplamalarında dikkate alınmayacak iken, dağıtım şirketlerinin elektrik depolama tesislerine dair verileri SCADA sistemi üzerinden TEİAŞ’a bildirme yükümlülükleri olacak.